Asosiy kontent
Course: Yuqori sinf biologiyasi > Unit 3
Lesson 5: FotosintezFotosintez. Takrorlash.
Google sinfxonaAsosiy atamalar
| Tushuncha | Maʼnosi |
|---|---|
| Fotosintez | Oʻsimliklar, suv oʻtlari va baʼzi bakteriyalar yorugʻlik energiyasini shakar shaklida kimyoviy energiyaga aylantiradigan jarayon |
| Fotoavtotrof | Yorugʻlik energiyasidan foydalangan holda oʻzi uchun ozuqa mahsulotlarini ishlab chiqaradigan organizmlar (oʻsimliklar kabi) |
| ATF | Tirik organizmlarda asosiy energiya tashuvchisi boʻlgan adenozin trifosfat |
| Xloroplast | Fotosintez jarayoni sodir boʻladigan oʻsimlik hujayra tuzilmalari |
| Tilakoid | Xloroplast ichidagi diskka oʻxshash tuzilmalar boʻlib, yorugʻlikni absorbsiyalashga yordam beradi |
| Grana | Xloroplastdagi tilakoidlarning taxlamlari |
| Xlorofill | Yorugʻlik energiyasini oʻzlashtiradigan va uglevodlarni hosil qiladigan tilakoid tarkibidagi pigment |
| Stroma | Grana atrofidagi suyuqlik bilan toʻlgan boʻshliq |
Fotosintez reaksiyasi
Fotosintez jarayonida fotoavtotroflar glyukoza va kislorod hosil qilish uchun quyosh energiyasidan, karbonat angidriddan va suvdan foydalanadi.
Fotosintezning umumiy tenglamasi quyidagicha:
Fotosintez bosqichlari
Fotosintezda ikkita asosiy bosqich mavjud: yorugʻlikka bogʻliq reaksiyalar va Kalvin sikli (qorongʻilik bosqichi).
| Bosqich | Joylashuv | Hodisalar | Quyosh nuri kerakmi? |
|---|---|---|---|
| Yorugʻlikka bogʻliq reaksiyalar | Tilakoid membranasi | Yorugʻlik energiyasi xloroplastlar tomonidan ushlanib, ATF shaklida saqlanadi | Ha |
| Kalvin sikli | Stroma | ATF oʻsimlik oʻsishi va hayoti uchun ishlatadigan shakarni hosil qilishga sarflanadi | Yoʻq |
Koʻp uchraydigan xatolar va notoʻgʻri tushunchalar
- Fotosintez va hujayraviy nafas olish deyarli qarama-qarshi jarayonlardir. Ularning tenglamalariga nazar tashlaydigan boʻlsak, ular faqat yutiladigan yoki chiqarilayotgan energiya shaklida farqlanadi. Biroq ular shunchaki bir-birining teskari shakli emas, chunki har biri oʻzining alohida bosqichlarida amalga oshadi.
- Oʻsimliklar yashil rangga ega, chunki xlorofill yashil nurni aks ettiradi. Koʻpchilik xlorofillni yashil deb biladi, chunki u yashil nurni yutadi va undan foydalanadi. Biroq bu unday emas. Biz koʻrgan rang aslida aks ettirilgan nurning rangidir. Shuning uchun xlorofil qizil va koʻk nurni oʻzlashtirganda ham yashil nurni aks ettiradi.
Muhokamaga qoʻshilmoqchimisiz?
Hozircha izohlar yoʻq.