Asosiy kontent
Kimyo
Course: Kimyo > Unit 13
Lesson 2: Kislota-asos muvozanati- Kuchsiz kislota-asos muvozanati
- Tutash kislota-asos juftlari
- Kk va Ka orasidagi bogʻliqlik
- pKa va pKb ning bogʻliqligi
- Kk va Ka orasidagi bogʻliqlik
- Ka va kislota kuchi
- Kuchsiz kislota muvozanati
- Kuchsiz asos muvozanati
- Tuzlarning kislota-asos xossalari
- Tuzli eritmada pH
© 2023 Khan AcademyFoydalanish shartlariMaxfiylik siyosatiCookie Notice
Kk va Ka orasidagi bogʻliqlik
Kuchsiz kislota Kk qiymati va uning tutash asosi Ka qiymati orasidagi bogʻliqlik. Kk va Ka hamda pKk va pKb larni almashtirishga oid tenglamalar.
Asosiy tushunchalar
Tutash asos-kislota juftlarida kislotaning dissotsilanish doimiysi K, start subscript, start text, k, end text, end subscriptva asosning ionlanish doimiysi K, start subscript, start text, a, end text, end subscript oʻzaro quyidagicha bogʻlangan:
- K, start subscript, start text, k, end text, end subscript, dot, K, start subscript, start text, a, end text, end subscript, equals, K, start subscript, start text, s, end text, end subscript
bu yerda K, start subscript, start text, s, end text, end subscript avtoionlanish doimiysi
- start text, p, end text, K, start subscript, start text, k, end text, end subscript, plus, start text, p, end text, K, start subscript, start text, a, end text, end subscript, equals, 14, space, space, 25, degrees, start text, C, end text, start text, space, d, a, space, end text
Kirish: kuchsiz kislota va asoslarning ionlanishi qaytar jarayondir
Kuchsiz kislotalarni umumiy start color #1fab54, start text, H, K, end text, end color #1fab54 deb yozsak, ular suvga start text, H, end text, start superscript, plus, end superscript (proton) berib tutash asos - start color #1fab54, start text, K, end text, start superscript, minus, end superscript, end color #1fab54 va start text, H, end text, start subscript, 3, end subscript, start text, O, end text, start superscript, plus, end superscript hosil qiladi:
Kuchsiz asos (start color #aa87ff, start text, A, end text, end color #aa87ff) ham kuchsiz kislotalarga oʻxshab suvdan proton qabul qilib tutash kislota – start color #aa87ff, start text, H, A, end text, start superscript, plus, end superscript, end color #aa87ff va start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript ni hosil qiladi:
Kuchsiz kislota va asoslarning ionlanish reaksiyasi muvozanat doimiysi har bir modda uchun alohida aniqlanadi. Ushbu mavzuda tutash kislota-asos juftlarining muvozanat doimiylari K, start subscript, start text, k, end text, end subscript va K, start subscript, start text, a, end text, end subscript lar orasidagi bogʻliqlikni oʻrganamiz.
Izoh: ushbu mavzuda barcha eritmalar suvli eritmalar deb hisoblansin.
start text, H, K, end text kislota uchun K, start subscript, start text, k, end text, end subscript ni topish
Bir negizli kuchsiz kislota (start text, H, K, end text) uchun dissotsilanish reaksiyasini quyidagicha yozish mumkin:
Ushbu reaksiya mahsulotlari start text, H, K, end text ning tutash asosi boʻlgan start text, K, end text, start superscript, minus, end superscript va start text, H, end text, start subscript, 3, end subscript, start text, O, end text, start superscript, plus, end superscript. Ushbu reaksiyaning muvozanat doimiysi (K, start subscript, start text, k, end text, end subscript) uchun quyidagi ifodani yozish mumkin:
Asos xossali start text, K, end text, start superscript, minus, end superscript uchun K, start subscript, start text, a, end text, end subscript topish
start text, K, end text, start superscript, minus, end superscript asos xossasini namoyon qilgani sababli start text, K, end text, start superscript, minus, end superscript uchun qaytar reaksiya yozish mumkin, yaʼni bunda start text, K, end text, start superscript, minus, end superscript suvdan proton qabul qiladi:
Ushbu reaksiya mahsulotlari start text, H, K, end text va start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscript. Bu reaksiya uchun muvozanat doimiysi (K, start subscript, start text, a, end text, end subscript)ni topishimiz mumkin:
Ushbu reaksiya start text, H, K, end text ning suv bilan reaksiyasiga oʻxshasa-da, bu ikki reaksiya bir-biridan katta farq qiladi. start text, H, K, end text suv bilan kislota sifatida reaksiyaga kirishganda reaksiya mahsulotlaridan biri start text, H, end text, start subscript, 3, end subscript, start text, O, end text, start superscript, plus, end superscript boʻlsa, uning tutash asosi - start text, K, end text, start superscript, minus, end superscript asos sifatida suv bilan reaksiyaga kirishganda mahsulotlardan biri sifatida start text, O, H, end text, start superscript, minus, end superscripthosil boʻladi.
Tutash kislota-asos juftlari uchun K, start subscript, start text, k, end text, end subscript va K, start subscript, start text, a, end text, end subscript lar orasidagi bogʻliqlik
start text, H, K, end text ga tegishli K, start subscript, start text, k, end text, end subscript ni va start text, K, end text, start superscript, minus, end superscript ga tegishli K, start subscript, start text, a, end text, end subscript ni oʻzaro koʻpaytirsak, quyidagini olamiz:
bu yerda K, start subscript, start text, s, end text, end subscript suvning dissotsilanish doimiysi. Tutash kislota-asoslarning K, start subscript, start text, k, end text, end subscript va K, start subscript, start text, a, end text, end subscript lari orasidagi bogʻliqlik juda muhim ahamiyatga ega. Shuningdek, yana bir ajoyib tenglama olish uchun K, start subscript, start text, s, end text, end subscript ning 25, degrees, start text, C, end text dagi qiymatidan foydalanishimiz mumkin:
1-teng. ning har ikkala tomonidan manfiy log, start base, 10, end base olsak, quyidagi tenglama hosil boʻladi:
Ushbu tenglamadan foydalanib tutash kislotaning K, start subscript, start text, k, end text, end subscript qiymati maʼlum boʻlganda kuchsiz asosning K, start subscript, start text, a, end text, end subscript (yoki start text, p, end text, K, start subscript, start text, a, end text, end subscript) qiymatini topishimiz mumkin. Shuningdek, tutash asosning K, start subscript, start text, a, end text, end subscript qiymati maʼlum boʻlganda kuchsiz kislotaning K, start subscript, start text, k, end text, end subscript (yoki start text, p, end text, K, start subscript, start text, k, end text, end subscript) qiymatini ham topishimiz mumkin.
Bu tenglama faqatgina tutash kislota-asos juftlarida ishlashini eslab qolish zarur!! Tutash kislota-asos juftlarini qanday aniqlashni eslab olish uchun tutash kislota-asos juftlari mavzusini koʻring.
Nazorat savoli: 25, degrees, start text, C, end text dagi K, start subscript, start text, a, end text, end subscript (start text, N, H, end text, start subscript, 3, end subscript) qiymatini bilgan holda quyidagilardan qaysi birini aniqlash mumkin?
Misol: kuchsiz asos uchun K, start subscript, start text, a, end text, end subscript ni topish
Ftorid kislota left parenthesis, start text, H, F, end text, right parenthesis ning start text, p, end text, K, start subscript, start text, k, end text, end subscript qiymati 25, degrees, start text, C, end text da 3, comma, 36 ga teng.
start text, F, end text, start superscript, minus, end superscript, left parenthesis, s, point, e, point, right parenthesis uchun K, start subscript, start text, a, end text, end subscript ni toping
Keling, ushbu masalani bosqichma-bosqich ishlaymiz.
1-qadam. Tutash kislota-asos jufti borligiga ishonch hosil qilib olamiz
Tutash kislota-asos juftlari orasidagi bogʻliqlikni start text, H, F, end text ning dissotsilanish reaksiyasini yozib aniqlashimiz mumkin:
Koʻrib turibmizki, start text, H, F, end text suvga proton berib start text, H, end text, start subscript, 3, end subscript, start text, O, end text, start superscript, plus, end superscript va start text, F, end text, start superscript, minus, end superscript hosil qilayapti. Demak, start text, H, F, end text ning tutash asosi start text, F, end text, start superscript, minus, end superscript ekan. Bundan xulosa qilish mumkinki, start text, H, F, end text ning start text, p, end text, K, start subscript, start text, k, end text, end subscript sidan start text, F, end text, start superscript, minus, end superscript ning start text, p, end text, K, start subscript, start text, a, end text, end subscript sini aniqlashda foydalanish mumkin. Ura!
2-qadam. start text, p, end text, K, start subscript, start text, k, end text, end subscript dan start text, p, end text, K, start subscript, start text, a, end text, end subscript ni topishda 2-teng. dan foydalanish
2-teng. ni qayta yozib start text, p, end text, K, start subscript, start text, a, end text, end subscript ni topsak quyidagi ifoda hosil boʻladi:
start text, p, end text, K, start subscript, start text, k, end text, end subscript ning qiymatini tenglamaga qoʻysak, quyidagi natijani olamiz:
Demak, start text, p, end text, K, start subscript, start text, a, end text, end subscript 10, comma, 64 ga teng.
3-qadam. start text, p, end text, K, start subscript, start text, a, end text, end subscript dan foydalanib K, start subscript, start text, a, end text, end subscript ni hisoblash
Quyidagi ifodadan foydalanib start text, p, end text, K, start subscript, start text, a, end text, end subscript dan K, start subscript, start text, a, end text, end subscript ni topishimiz mumkin:
Tenglamadan K, start subscript, start text, a, end text, end subscript ni topsak, quyidagi ifoda hosil boʻladi:
start text, p, end text, K, start subscript, start text, a, end text, end subscript qiymatini oʻrniga qoʻyib hisoblaymiz va quyidagi natijani olamiz:
Demak, start text, F, end text, start superscript, minus, end superscript uchun K, start subscript, start text, a, end text, end subscript qiymati 2, comma, 3, times, 10, start superscript, minus, 11, end superscript ga teng.
Xulosa
Tutash kislota-asos juftlarining K, start subscript, start text, k, end text, end subscript va K, start subscript, start text, a, end text, end subscript lari orasida quyidagicha bogʻliqlik bor:
- K, start subscript, start text, s, end text, end subscript, equals, K, start subscript, start text, k, end text, end subscript, dot, K, start subscript, start text, a, end text, end subscript
- start text, p, end text, K, start subscript, start text, k, end text, end subscript, plus, start text, p, end text, K, start subscript, start text, a, end text, end subscript, equals, 14, space, space, 25, degrees, start text, C, end text, start text, space, d, a, space, end text
Muhokamaga qoʻshilmoqchimisiz?
Hozircha izohlar yoʻq.