Tub va murakkab sonllar bilan tanishuv

Boʻluvchi – boshqa bir songa qoldiqsiz boʻlinadigan natural son.

$1, 3, 5$1, comma, 3, comma, 5 va $15$15 sonlari $15$15 ning boʻluvchilari, chunki $15$15 ushbu sonlarga qoldiqsiz boʻlinadi.

$15$15 ning 4 ta boʻluvchisi bor: $1, 3, 5$1, comma, 3, comma, 5 va $15$15.

Hamma songa $\greenD{1}$start color #1fab54, 1, end color #1fab54 va $\purpleD{\text{oʻsha sonning oʻzi}}$start color #7854ab, start text, o, ʻ, s, h, a, space, s, o, n, n, i, n, g, space, o, ʻ, z, i, end text, end color #7854ab boʻluvchi boʻla oladi.

Biz deyarli barcha sonlarni ikki toifaga boʻlishimiz mumkin: tub va murakkab sonlar.

Tub sonlar faqatgina $2$2 ta boʻluvchiga ega sonlardir.

Tub sonlar $\greenD1$start color #1fab54, 1, end color #1fab54 va $\purpleD{\text{oʻzi}}$start color #7854ab, start text, o, ʻ, z, i, end text, end color #7854abga boʻlinadi, xolos.

$7$7 tub songa misol boʻla oladi. Uning boʻluvchilari $\greenD1$start color #1fab54, 1, end color #1fab54 va $\purpleD7$start color #7854ab, 7, end color #7854ab, xolos. U boshqa hech bir butun songa qoldiqsiz boʻlinmaydi.

Keling, tub sonlarni tasavvur qilish uchun rasmlardan foydalanamiz.

Fermer Muxtor aka oʻzining eng zoʻr tuxum qoʻyadigan tovuqlariga katak yasamoqchi. Uning $7$7 ta tovugʻi bor va u ularni qanday taqsimlashni oʻylayapti. U tovuqlarni bir xil sondagi guruhlarga boʻlmoqchi.

Buning yagona usuli bitta qatorga $7$7 ta tovuqni joylash.

Bundan boshqa xohlagan bir usulda tovuqlar teng sonli guruhlarga boʻlinmaydi.

Agar biror sonni teng sonli guruhga boʻlishning yagona usuli boʻlsa, demak, oʻsha son tubdir.

Murakkab sonlarning $2$2 tadan ortiq boʻluvchisi boʻladi.

$16$16 murakkab songa misol. $16$16 ning boʻluvchilari $1, 2, 4, 8$1, comma, 2, comma, 4, comma, 8 va $16.$16, point $16$16 shu sonlarning barchasiga qoldiqsiz boʻlinadi.

Keling, murakkab sonlarni tasavvur qilish uchun rasmlardan foydalanamiz.

Fermer Muxtor aka tovuqlar qoʻygan tuxumlarni saqlash uchun qogʻoz quti yasamoqchi. U har bir qogʻoz quti $16$16 ta tuxumni saqlay olishini xohlayapti.

U $1$1 ta qatorga $16$16 ta tuxumni joylashi mumkin.

U $2$2 ta qatorning har biriga $8$8 tadan tuxum joylashi mumkin.

Yoki $4$4 ta qatorning har biriga $4$4 tadan tuxum joylashi mumkin.

Murakkab sonlarni teng sonli guruhlarga ajratishning bittadan koʻp usuli mavjud.

$1$1 soni ikkala toifaga ham kirmaydi. U tub ham, murakkab ham emas.

Quyida berilgan kalit soʻzdan foydalanib mashqlarni bajaring.