If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Agar veb-filtrlardan foydalanayotgan boʻlsangiz *.kastatic.org va *.kasandbox.org domenlariga ruxsat berilganligini tekshirib koʻring.

Asosiy kontent

Oʻzgaruvchilarni oʻz ichiga olgan sodda ifodalarning yozilishi

“3 soni x dan katta” va shunga oʻxshash gaplar uchun mos ifodalarni yozishni oʻrganing.

Narsalarni soʻz bilan ifodalay olsak, matematika bizga nega kerak?

Algebraik ifodalar bizga ifodadagi oʻzgaruvchining istalgan qiymatlarida berilgan ifoda qiymatini topish imkonini beradi.
Matematikada baʼzida ifodani soʻz orqali ifodalaymiz. Masalan,
“beshdan ikkita koʻp”
iborasi algebraik ifoda koʻrinishida yozilishi mumkin.
5+2.
Xuddi shunday oʻzgaruvchilari boʻlgan ifodani soʻzlar yordamida tushuntirayotganimizda algebraik ifodani, yaʼni oʻzgaruvchili ifodani tasvirlayotgan boʻlamiz.
Masalan:
x dan uchta koʻp”
iborasi algebraik ifoda koʻrinishida yozilishi mumkin.
x+3.
Ammo nega bunday boʻlyapti? Narsalarni soʻz bilan ifodalay olsak, matematika bizga nega kerak? Eng asosiy sabab, matematika yordamida ishlash soʻzlar bilan ishlashga nisbatan aniqroq va osonroqdir. Algebrani chuqurroq oʻrganishimiz davomida bu savolga koʻproq javob olasiz.

Qoʻshish, ayirish, koʻpaytirish va boʻlish amallarini soʻz bilan ifodalash

Quyidagi jadvalda har bir amal uchun koʻp qoʻllanadigan soʻzlar keltirilgan:
AmallarSoʻzlarNamunaviy algebraik ifoda
QoʻshishQoʻshish, yigʻindi, -ga koʻp, -ga oshirilganx+3
AyirishAyirilgan, minus, ayirma, -ga kam, -ga kamaytirilganp6
KoʻpaytirishKarra, koʻpaytma8k
BoʻlishBoʻlingan, boʻlinmaa÷9
Masalan, koʻpaytma soʻzi koʻpaytirish amalini qoʻllash kerakligini bildiradi. Demak,
“sakkiz va k ning koʻpaytmasi”ning
algebraik ifoda koʻrinishi
8k dir.

Keling, chalgʻituvchi misolda qarab koʻramiz:

“yettiga kamaytirilgan m” uchun ifoda yozing.
“-ga kamaytirilgan” degani ayirish amalini qoʻllash kerakligini bildiradi.
Demak, ifoda m7 boʻladi.

Mashqlarni yechamiz!

1-savol
“yettidan y ga koʻp” uchun ifoda yozing.